مطالعه گرایش به مخاطره کشاورزان با استفاده از برنامه‌ریزی ریسکی- توافقی

وجود ریسک در سطح مزرعه تصمیمات زارعین را تحت تأثیر قرار میدهد و می تواند به سطحی از ناکارایی فنی و تخصیصی در بهره برداری از منابع منجرگردد. لذا، استفاده از روش های برنامه ریزی توام با مخاطره جهت بررسی و تعیین سطح ریسک گریزی زارعین توصیه شده است. در مطالعه حاضر، با بکار گیری مدل موتاد در قالب برنامه ریزی چند منظوره با اهداف حداکثر کردن بازده انتظاری و حداقل کردن میانگین انحراف بازده ، ضریب ریسک گریزی زارعین مورد مطالعه تعیین گردید. در این راستا، ابتداء مجموعه کارا تعیین و سپس با استفاده از برنامه ریزی توافقی، مجموعه توافقی مشخص شد. در این مجموعه ،با فرض اینکه اهداف دارای اهمیت یکسان هستند، بیشترین و کمترین سطح بازده انتظاری برنامه به ترتیب 415789 و 382112 هزار ریال بدست آمد. نظر به اینکه حدود 83 درصد زارعین مورد مطالعه نمونه اهمیت یکسانی برای اهداف تحت بررسی ابراز کردند. لذا، سطح ریسک گریزی آنان براساس رابطه بدسـت آمـده از برنامه ریزی توافقی-ریسکی ، 68/1 می‏باشد. از طرف دیگر حدود 17 درصد از زارعین اهمیت بیشتری به هدف حداکثر کردن بازده انتظاری میدادند. با توجه به این امر، سطح ریسک گریزی آنان به مقادیر کمتر از 68/1 کاهش می یابد. بطور مثال، در صورتیکه این دسته از زارعین اهمیت هدف حداکثر بازده را دو برابر هدف حداقل کردن میانگین انحراف بازده درنظرگیرند ، سطح ریسک گریزی آنان 84/0 می باشد. با توجه به نتایج بدست آمده، میتوان گفت که سطح ریسک گریزی اکثر زارعین مورد مطالعه بالا است.